طبق قوانین مالیاتی کشور، برخی از کالاها شامل مالیات بر ارزش افزوده نمی شوند.همچنین از پرداخت مالیات معاف هستند. اما اکثر فروشندگان از بی اطلاعی خریدار سوء استفاده کرده و هزینه اضافی را از خریدار دریافت می کنند. به عنوان مثال اخذ این نوع مالیات از داروها تخلف است. اما اغلب اتفاق می افتد. طبق قانون مالیات بر ارزش افزوده، نان، گوشت، آرد نانوایی، شکر، پنیر، روغن نباتی، شیر، سویا، لوبیا و برنج از مالیات معاف است. خدمات پزشکی، داروها، شیر خشک نوزادان، ملزومات پزشکی و بسیاری دیگر از اقلام موجود در سبد خرید از مالیات معاف هستند. اما بسیاری از اسکالپرها در اجرای طرح سبد خرید، مالیات بر ارزش افزوده را از دریافت کنندگان سبد خرید دریافت می کنند.
طبق ماده 12 قانون مالیات بر ارزش افزوده، سایر دسته‌بندی‌ها از مالیات بر ارزش افزوده معاف هستند، مانند:
محصولات کشاورزی فرآوری نشده – دام و طیور، زنبور عسل، آبزیان و همچنین انواع سموم، بذر و نهال، کود، خوراک دام و طیور بخشی از کالاهای معاف از مالیات بر ارزش افزوده: کتاب، چاپ، مقاله، و انواع کاغذ تحریر، فرش دستباف، چاپ و لوازم التحریر کالاهای توزیع شده بین سازمان های دولتی و غیردولتی، وزارتخانه ها و ارگان های دولتی از پرداخت مالیات معاف هستند و خرید بازدیدکنندگان برای نیاز خود البته با در نظر گرفتن سقف افزایش می یابد. اولین قدم این است که بدانید چه کسانی باید در سامانه مالیات بر ارزش افزوده ثبت نام کنند. لذا بررسی تجدیدنظر سازمان مالیاتی در زمینه مالیات بر ارزش افزوده ضروری است.
چه کسی مالیات بر ارزش افزوده دارند؟
سازمان امور مالیاتی از سال 1386 از کلیه مودیان مالیات بر ارزش افزوده جهت ثبت نام در سامانه این سازمان به نشانی سایت evat و طی هفت مرحله به صورت تدریجی و مرحله ای دعوت به عمل می آورد و پرداخت کننده با تکمیل فرم درخواست اقدام به ثبت نام در سامانه این سازمان می نماید.
مرحله اول ثبت نام
1- سازمان امور مالیاتی کشور در اولین دعوت خود در سال 1386 از اشخاص حقیقی و حقوقی که حداقل یکی از شرایط زیر را دارا باشند برای ثبت دعوت به عمل آورد:
الف) کلیه واردکنندگان
ب) کلیه صادرکنندگان
ج) کلیه فعالان اقتصادی که مجموع فروش کالاها و خدمات آنها در سال 1395 بالغ بر سه میلیارد ریال و بیشتر بوده است.
د) کلیه فعالان اقتصادی که مجموع فروش کالا و خدمات آنها در پنج ماهه اول سال 1396 بالغ بر یک میلیارد و دویست و پنجاه میلیون ریال و بیشتر بوده است.
افراد در مرحله دوم ثبت نام
۲- مؤدیانی که در مرحله دوم ثبت نام می باشند. از ابتدای مهرماه ۱۳۹۷ در هر یک از دوره های موضوع بند (الف) ماده (۹۶) قانون مالیات های مستقیم مشمول می شوند. (به استثنای فعالیت های معاف از موضوع ماده 12) ثبت و اعمال این نظام مالیاتی که متعلق به مرحله دوم قانون مالیات بر ارزش افزوده است:
جواز تاسیس و پروانه کار برای کارخانجات و واحدهای تولیدی صادر می شود؛ اپراتورهای معدن؛ ارائه دهندگان خدمات حسابرسی ، حسابداری و همچنین خدمات مالی؛ حسابداران رسمی و حسابرسان عضو جامعه حسابداران رسمی ایران؛ مدیریت و مشاوره ارائه دهندگان خدمات؛ ارائه دهندگان انواع خدمات فناوری اطلاعات و کامپیوتر از جمله سخت افزار، نرم افزار و طراحی سیستم؛ هتل ها و مسافرخانه های سه ستاره و بالاتر؛ بانکداران، عمده فروشان، فروشگاه ها، واسطه های مالی، نمایندگی های توزیع داخلی و وارداتی و صاحبان انبار؛ نمایندگان سازمان های تجارت و صنعت داخلی و خارجی؛ شرکت‌های حمل‌ونقل موتوری و حمل‌ونقل موتوری، بارهای زمینی، دریایی و هوایی دارای مجوز از مراجع ذیربط (به استثنای شرکت‌هایی که فقط در حمل و نقل مسافر فعالیت می‌کنند). آژانس های مهندسی و مشاور ، آژانس های تبلیغاتی و بازاریابی
مشمولان مرحله سوم ثبت نام
3- سازمان امور مالیاتی کشور در سومین اطلاعیه خود که از ابتدای فروردین ماه 93 اجرا شد. کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی که مشمول اجرای نظام مالیات بر ارزش افزوده نبوده اند، را بر اساس شرایط مرحله اول و دوم ثبت نام فراخواند. و در سال 1386 یا 1387 مجموع فروش کالاها و خدمات آنها (غیر معاف یا معاف و غیر معاف) سه میلیارد ریال و بالاتر مشروط به مرحله سوم ثبت نام و اعمال قانون بوده است.
مشمولات مرحله چهارم ثبت نام
4- فراخوان چهارم که از مهرماه 1388 اجرا شد. این گروه شامل: صاحبان کارگاه های صنعتی (ترکیبی و غیر ترکیبی با حداقل ولتاژ 50 آمپر سه فاز) می باشد. فروشندگان طلا و جواهرات و سایر فلزات زینتی (از جمله پلاتین و نقره)؛ فروشندگان آهن و سایر فلزات؛ صاحبان تالار پذیرایی و رستوران ها؛ صاحبان متل ها و هتل های یک و دو ستاره و هتل آپارتمان؛ صاحبان نمایشگاه ها و مغازه ها و شرکت های املاک و مستغلات. صاحبان تعمیرگاه های مجاز خودرو؛ چاپگرها؛ صاحبان دفاتر اسناد حقوقی؛ صاحبان مراکز ارتباط کامپیوتری، دفاتر خدمات ارتباطی (دفتر خدمات مشتریان تلفن همراه و آژانس های پستی)، دفاتر خدمات دولت الکترونیک (پلیس + 10) و دفاتر خدمات الکترونیک شهری؛ صاحبان دفاتر خدمات مسافرتی و گردشگری؛ صاحبان سینما، تئاتر و اماکن تفریحی و ورزشی
تمامی مشاغل ذکر شده مشمول پرداخت مالیات می باشند.
