زبان دلفی در حقیقت یک کامپایلر پاسکال است. این زبان نسل جدید کامپایلرهای پاسکال بوده که شرکت Borland از زمان ایجاد اولین نسخه پاسکال در 15 سال پیش به بازار عرضه شد. برنامه نویسی به زبان پاسکال در سالها از استواری، ثبات، زیبایی، ظرافت و سرعت بالای کامپایل برخوردار بوده است. دلفی هم از این قاعده مستثنی نیست.
در دوره استفاده از سیستم عامل DOS ، متخصصین مجبور بودند یا از زبان پر قدرت و کم سرعت Basic و یا زبان کارامد ولی پیچیده و نامفهوم Assembly استفاده کنند. پاسکال با ارائه یک زبان جهش یافته و یک کامپایلر سریع و کم نقص این شکاف را پر کرد. ارائه Delphi 1 در این مورد هم راه حل خوبی برای برنامه نویسان بود.
دلفی اولین ابزار برنامه نویسی ویندوز بود که محیط طراحی ویژوال، کامپایلر بهینه کد برنامه و دسترسی قوی به پایگاه داده را در یک جا بوجود آورد و آن را به یکی از بهترین ابزارهای روش جدید توسعه نرم افزار (Rapid Application Development) تبدیل کرد.
این برنامه قدرتمند باعث شد که در آن زمان بسیاری از برنامه نویسان زبان های دیگر به دلفی علاقمند شوند و این موفقیت بزرگی برای بورلند به محسوب شد. همچنین بسیاری از برنامه نویسان پاسکال، دلفی را ابزاری یافتند که توسط ان، هم از توانایی و تجربه خود در برنامه نویسی پاسکال استفاده می کردند و هم توانایی کار در ویندوز را به دست اوردند. همچنین زبانی که در ان زمان به نام پاسکال شیئی (Object Pascal) در دانشگاه ها ایجاد شده بود یک زبان بسیار خشک و محدود کننده بود که اصلا حالت کاربردی پیدا نکرد.
از ویژگی های زبان دلفی طراحی ظاهری حساب شده و کاربر پسند ان، کتابخانه بزرگ و کاملی از اشیاء مختلف، شیوه جدید و تکامل یافته ای برای اتصال به پایگاه داده مختلف، ادیتور پیشرفته، پشتیبانی از OLE، توانایی وراثت در فرم های ویژوال، قدرت ان در انتقال برنامه های 16 بیتی به سیستم 32 بیتی می باشد.
توانایی کامل کردن خودکار کد (Code Completion) عملیات کد نویسی را راحت تر کرد. کنترل کد و کامل کردن خودکار کلاس ها این فرصت را به کاربر می دهد که فکر و زمان خود را روی ساختار اصلی برنامه بگذارد و در وقت صرفه جویی کند.
دلفی به شکل امیدوار کننده ای به برنامه نویس این امکان را می دهد که بیشتر به برنامه ای که می خواهد بنویسد توجه کند و نه به قواعد برنامه نویسی و نوشتن کدهای تکراری و خسته کننده. این ویژگی های سودمند شامل رابط کاربر بهبود یافته و سیستم اشکال زدایی (Debugger) توانمند، امکانات برنامه نویسی تیمی و ابزارهای ترجمه می شود.
ویژگی های زبان دلفی:
- محیط توسعه مجتمع بسیار قوی و انعطاف پذیر: در زبان های برنامه نویسی ویژوال (همچون دلفی)، محیط کار و سادگی استفاده از ان، نقش مهم (و حتی مهم تر از برنامه مترجم) را در طراحی برنامه ها بر عهده دارد که سازندگان دلفی به این نکته توجه داشتند، به طوری که یک مجتمع کامل برای ساخت برنامه ها در دلفی وجود دارد که هر چیزی که لازم دارید، در این محیط موجود است.
- سادگی فراوان: کار با دلفی به علت پشتیبانی ان از موارد زیر، بسیار ساده می باشد:
- بهره مندی کامل از شیوه شیء گرایی: ساختار زبان برنامه نویسی دلفی بر اصل استفاده از پاسکال شیء گرا بنا گردیده است که زبانی کامل، قدرتمند و شیء گراست. هسته اصلی روش های برنامه نویسی شی گرا در دلفی نهفته است و همینطور دلفی به صورت واقعی از قابلیت های مختلف زبان های شیء گرا پشتیبانی می کند و دارای ویژگی های اضافی (مانند بازبینی نوع داده ها در هنگام اجرا، واژه کلیدی published، ویژگی ها و تابع های بازگرداننده نوع های پیچیده) نیز می باشد. مفهوم شیء گرایی در دلفی کامل تر از C++است، ولی ممکن است به کاملی قابلیت های شیء گرایی Smalltalk نباشد. در هر صورت، در حال حاضر دلفی قسمت عمده کدهای برنامه را به صورت کاملا شیء گرا تولید می کند.
- کوتاه بودن کدهای برنامه نویسی و روش های ویرایش آن ها: دلفی بسیاری از کدهای برنامه را به صورت خودکار در هنگام اغاز ایجاد پروژه تولید می کند، اما علاوه بر این قابلیت، قسمتی تحت عنوان ” ویرایشگر کد” دارد که بر پایه متن استوار است و قابلیت هایی مانند تعیین عکس العمل ها، هم زمان سازی ها، تکمیل کدها، قابل استفاده بودن جزیی کدها، استفاده از ماکروها، و نقشه های کلیدی سفارشی را در اختیار شما قرار می دهد. همچنین ترکیب متن روشن و نیز باز و بسته شدن کدها در خواندن و هدایت کردن کدها به شما هدایت خواهد کرد.
- کتابخانه بسیار غنی از شیء ها: دلفی چنان کتابخانه ای از شی های ویژوال وغیر ویژوال دارد که کمتر شیء را می توان در برنامه ها یافت که در ان موجود نباشد.
- رویدادگرایی: دلفی برخلاف بسیاری از زبان های برنامه نویسی قدیمی، رویداد گراست، یعنی این طور نیست که برنامه هر لحظه یک خط را اجرا کند تا به انتهای برنامه برسد. در عوض منتظر یک رویداد می ماند و به محض وقوع آن، کد نظیرش را اجرا می کند.
- طراحی انواع رابط کاربر(واسط کاربر) : دلفی قادر است انواع رابط های کاربر گرافیکی، فرم های VCL،فرم های ویندوزی فرم های وبی و صفحه های HTML را طراحی نماید.
- سازگاری و پشتیبانی:
- سازگاری میان نسخه های مختلف دلفی
- سازگاری با برنامه های مبتنی بر Activex،MS-Office، Visual Basic، Java، C++و Power builder
- مدیریت و پشتیبانی کامل از انواع بانک اطلاعاتی و SQL
- ترجمه سریع برنامه: ترجمه برنامه در دلفی بسیار سریع انجام می شود، به طوری که سرعت این ترجمه بیش تر از سرعت مترجم های زبان های برنامه نویسی Cو C++است و حتی دارای سرعتی 10 تا 20 بار سریع تر از برنامه های تفسیری (مانند Visual Fox Pro، Paradox، Power Builder، VBوdBase) می با شد و به ادعای شرکت بورلند، مترجم دلفی سریع ترین مترجم در بین زبان های برنامه نویسی است و از دلایل این امر می توان به سادگی تعریف و ساختار زبان برنامه نویسی دلفی و نیاز کمتر مترجم به تلفیق قسمت های لازم برنامه در ان اشاره کرد. لازم به ذکر است که مترجم دلفی، مترجمی برای پاسکال می باشد.
- اشکال زدایی، مستقر سازی و نصب برنامه ها:اشکال زداهای توسعه یافته NET و Borland Win32 شما را در یافتن و تصحیح انواع اشکال های برنامه کمک می کنند.همچنین مدیر مستقرسازی Asp.Netدلفی شما را در کپی کردن فایل هایی که برنامه های Asp.Netبه سوی یک سرویس دهنده وب نیاز دارد،کمک می نماید.
همچنین، چارچوب کاری .NETشامل چند برنامه کمکی است که شما را در اماده سازی برنامه هایتان برای مستقر سازی ان ها کمک می کند.
- خروجی ایستا: فایل های اجرایی دلفی نیز یک فایل exeواقعی و تنهاست که همه چیز در درون ان قرار داده شده است و قابل اجرا بر روی هر رایانه دارای شرایط درست می باشد.
در نتیجه نیازی به تحویل فایل های دیگر (کتابخانه های در حال اجرا) به مشتری در هنگام ارائه فایل اجرایی نمی باشد. به همین دلیل، برنامه های دلفی برای نصب، ساده تر از برنامه های نوشته شده به وسیله سایر زبان های برنامه نویسی می باشند.
این نرم افزار بر مبنای پاسکال شیء گرا بوده و از این زبان مشتق شده است. زبان دلفی که پیشتر به نام پاسکال شیءگرا (Object-Pascal) خوانده می شد و برای طراحی نرم افزارهای تحت ویندوز به کار می رفت، امروزه چنان توسعه یافته است که برای تولید نرم افزارهای تحت سیستم عامل لینوکس و دات نت نیز به کارمی اید. بیشترین کاربرد دلفی در طراحی برنامه های رومیزی و پایگاه داده ها است، اما به عنوان یک ابزار چند منظوره، برای طراحی انواع گوناگونی از پروژه های نرم افزاری نیز مورد استفاده قرار می گیرد. و توانمندی ان باعث شده که برنامه نویسان در زمینه های متفاوتی به این زبان رو بیاورند.
دلفی با درگاه های ورودی و خروجی و دیگر واسط های سخت افزاری به خوبی ارتباط برقرار می کند. به همین دلیل این زبان نیز در کنار زبان C++ زبان مناسبی برای توسعه نرم افزارهای مرتبط با سخت افزار است. نرم افزارهای مرتبط با میکرو کنترلرها، وسایل ارتباطی، دوربین های مدار بسته و…از جمله نمونه های این گونه نرم افزارهاست.
دلفی کتابخانه بزرگی از عناصر ویژوال و غیر ویژوال دارد که کار برنامه نویسی را ساده کرده و با ان سرعت زیادی می بخشد. شاید برایتان جالب باشد که می توان برنامه ای نظیر یک مدیا پلیر ساده را در کمتراز یک دقیقه با دلفی نوشت!
به دلیل ان که دلفی توسعه یافته زبان پاسکال است، میزان خوانایی برنامه های ان بالا بوده و برنامه نویسی با ان ساده است. علیرغم این که دلفی یک زبان سطح بالاست، این قابلیت را دارد به طور مستقیم در ان به زبان اسمبلی برنامه نوشت یا به طور مستقیم از دستور العمل های CPUاستفاده کرد.
در کنار سایر توانمندی های یک زبان، دو دلیل مهم برای انتخاب یک زبان وجود دارد. یکی ان که ان زبان از قدمت یا محبوبیت بالایی برخوردار باشد. این مسأله باعث می شود که منابع و مراجع به اندازه کافی برای ان موجود باشد و در صورت مواجه شدن با اشکال بتوان به سرعت در جهت رفع ان اقدام کرده و از سایرین کمک گرفت یا به مراجع موجود رجوع کرد.
مسأله دوم ان است که ان زبان به طور پیوسته ازجانب شرکت عرضه کننده پشتیبانی شود و نسخه های جدیدی از نرم افزار های مربوط به ان ارائه شود. به این ترتیب می توان مطمئن بود که اشکالات موجود در زبان یا ابزارهای مرتبط با ان به مرور زمان در نسخه های بعدی مرتفع خواهد شد.
چون دلفی برنامه های اجرایی exe می سازد سرعت اجرای ان ها نیز زیاد خواهد بود. یکی از نقاط قوت زبان دلفی ان است که می تواند کل برنامه نوشته شده را به صورت یک فایل اجرایی در بیاورد و بر خلاف بسیاری از زبان ها، فایل اجرایی حاصل بدون نصب هیچ گونه نرم افزار اضافی روی سیستم های دیگر قابل اجرا خواهد بود. به عبارت دیگر دلفی یکی از مناسب ترین زبان ها در تولید برنامه های کوچک، مستقل و قابل حمل است.
در دلفی قابلیت اضافه شد که با کدنویسی دات نت توانایی استفاده از استفاده از کتابخانه دات نت مایکروسافت استفاده کنید
قابلیت Delphi Prism برای استفاده از محیط مایکروسافت ویژوال استودیو و کدنویسی دلفی و دات نت میتوایند استفاده کنید
در سال های اخیر به دلفی قابلیت برنامه نویسی برای همه سیستم عامل های حال حاضر به خوب ی اضافه و پشتیبانی شده است
مثل خروجی برنامه برای سیستم عامل ویندوز 32 ببتی و 64 بیتی
مثل خروجی برنامه برای سیستم عامل مکینتاش 32 بیتی و 64 بیتی
مثل خروجی برنامه برای سیستم عامل اندروید
مثل خروجی برنامه برای سیستم عامل Ios نسخه سیستم عامل شرکت اپل
در دلفی شما با نوشتن در زبان دلفی فقط با یک بار کدنویسی برای همه سیستم عامل ها خورجی لازم و مستقل را دریافت کنید
در دلفی قابلیت ایجاد کدهایی دارید که با اضافه کردن به سی پلاس پلاس بیلدر و گرفتن خروجی از سی پلاس پلاس بیلدر برنامه نوشته شده در دلفی را با خروجی سی پلاس پلاس و فایل خروجی ساخته شده سی پلاس پلاس با حجم کمتر و قابلیت اتصال به کتابخانه سی پلاس پلاس ایجاد کنید
در دلفی توانایی ایجاد هر نوع برنامه را دارید از ساخت برنامه های کوچک تا بزرگترین برنامه های سازمانی با میلیون ها خط کد به دلیل سرعت کامپایلر دلفی برنامه شما حتی 10 هزار خط برنامه باشد در چند ثانیه کامپایلر کامپایلر میکند وخروجی برنامه را به شما ارایه میدهد
چیزی که در Ide دیگه امکان پذیر نیست مثل مایکروسافت ویژوال استودیو
در دلفی برنامه ساخت شما به صورت native هست که به زبان ساده نیاز به پیش نیاز برای اجرا در سیستم عامل کاربر ندارد
و بر عکس زبان های مثل سی شارپ که نیاز به نصب نت فریم ورک در هر دو سیستم عامل برنامه نویسی و هم سیستم عامل کاربر دارد در دلفی هیچ نیازی به استفاده از ران تایم یا فریم ورک ندارید که باعث تولید سریع و استفاده کم از منابع سیستم عامل و قابلیت انتقال برنامه به کاربر و استفاده از قابلیت های سیستم عامل در برنامه به آسانی موجب میشود.
